اینترنت مجانی، نرم افزار ذهن/ نرم افزار ایمان

فاش نیوز- گسترش تکنولوژی در زندگی روزمره، بازتعریفی متناسب با مقتضیات این زمان برای مفاهیمی والا چون ایمان و ارزش و هنجار و ...؛ را گریزناپذیر کرد.
 محاصره ی انسان از سوی «فناوری های فکری(1) و برنامه ی کامپیوتریِ کنترلِ رفتار و نرم افزار ذهن (2)»:
اولا: تشویش خاطرنسبت به آینده ی او ایجاد کرد؛
ثانیا: بر سرشت و سرنوشت او تأثیر معنادار گذاشت؛
جادوی نهفته، دیو پیدا
هاروت مشوشان شیدا

 بنابراین، به هیچ روی نمی توان و نباید از مکر جدید این قدرت و  تغییر و تحولِ تو راهی! غفلت کرد.
 سخن از احتمال بروز بحران در روزگار ی است که بسیاری از امورآن غیر عادی به نظر می رسد، و نتیجه ی نبرد در میدان فرهنگ در حال دست به دست شدن است:
ز شبگیر تا سایه گسترد هور
همی این برآن، آن بر این کرد زور
در این جستار می کوشیم برخی از جنبه های نوین این زور آزمایی (بین نرم افزار ذهن و نرم افزار ایمان) را نشان دهیم!

مفروض است:
جهان اجتماعی(جامعه و فرهنگ) اکنون شاهد تقابل دو اراده است:
-    اراده ای مبتنی بر فرمولِ سیاسیِ اینترنتی!
-     اراده ای که تاریخ سیاسی و اجتماعی را تغییر داد!

هرچند پیروزی بر حکومت ناروای طاغوت پایان شب دراز دیجور و آغاز «تازه بهار گُلفِشان» شد! آوردن و نگه داشتنِ نسل جدید در زیر سایه سار این «درختِ دل نشان» نیاز به مهارت و تدبیر ویژه دارد:

عشق و دوام و عافیت مختلفند سعدیا
هرکه سفر نمی کند دل ندهد به لشکری

از «میکل آنژ» نقل شده که «اگر مردم می دانستند برای بدست آوردن زندگی و تجربه ی خویش، چقدر سخت کار کرده ام، از مشاهده ی آن، به هیچ وجه شگفت زده نمی شدند.(3)»

فرضیه
الف: اینترنت بی سرو صدا و با سرعت، حتی مفهوم آفرینش (کلید فهم امر قدسی) را از ذهن نسل جدید می زداید! بنا براین درک و فهم از «تحولات در راه(4)» عجب بیدارباشی خواهد نواخت:

کی باد صبا به صبح برخیز
در دامن زلف لیلی آویز

ب: تبادل همه نوع آگاهی در لنگرگاه اینترنت! تقدیری گریزناپذیر است که در برخی از باورها تزلزل ایجاد خواهد کرد.
ج:  در زورآزمایی بین نرم افزار ذهن و نرم افزار ایمان؛ حفظ و تداوم پیروزی، نیاز به بلوغ سیاسی و آگاهی از مقتضیات زمان خواهد داشت.

در ابتدا شایسته ی یادآوری است که صحبت از جزئیاتِ ریز و فنی اینترنت و نرم افزار نخواهیم کرد؛ زیرا دانستن این چیزها در اینجا خیلی مهم نیست. همانطور که هنگام رانندگی ندانستن نحوه ی عملکرد موتور بر کیفیت رانندگی تأثیری معنادار! نمی گذارد.

فضای مجازی با دو ترفند:
1. دعوت به اعتکافِ کلیسای گوگل!
2. خنثایی صدای شلیک(نصب صداخفه کن suppressor)؛

 مفت و مجانی در حال دستیابی به اهدافی است که حتی با میلیاردها دلار هزینه در جنگ رو در رو دست نیافتنی بود.  
انگار جامعه و فرهنگ در فضای شبانه و تضاد روزانه ی معتکفین! مجبور به پیروی از منطق درونیِ خاصِ این دیرِ نوساز! نیز شده اند، زیرا:
-    نه راهِ نُچ گفتن! به دعوت را آموخته اند!
-    نه برسرچِ آفاق و انفس، می توانند محتسب بگمارند!
و با این حال نگران سرقت حیا و شأن و ادب و احکام و سرشت و سرنوشت در درگاه پر ازدحامِ این معبد! هستند.
 

عوامل زیر بر این نگرانی می افزایند:
-    صنعت فرهنگ؛
-    اقتصاد اطلاعات؛
-     فناوری فکرغربی؛
« سیمای درونی و چهره ی نامرئیِ(5)» عوامل فوق بی وقفه زندگی روزمره را دچار تغییر و تحول ساخته و «نگرانی های نوینی را [حتی] در ارتباط با فضای خصوصی شخصی برمی انگیزند.(6)»

اکنون نشانه هایی بسیار! از کمترین آثارِ این تحولات یعنی:
-    «خاموش شدن اجاق خانواده؛
-     کار زائد تلقی کردن فرزندآوری؛
و از میان رفتن نام خانوادگی و عقیم شدن و نازایی؛(7)» که برخی صاحب نظرانِ زیست شناسی سیاسی نسبت به آن هشدار داده اند، مثل قارچ سمی پس از «رایانش ابری(8)» سربرآورده اند!

بنابراین، جستجوی چاره برای تحولات در راه و نمایاندن کاستی ها و فرصت سوزی ها، می تواند به پیشرفت جامعه و فرهنگ کمک کند:
در ایّامِ سپرده شدن عَلَم به علم دارتازه نفس؛ ابزارِ زور آزمایی هنوز منحصر به "تانک و تن" بود؛ حریف به ادوات نظامی می نازید و اهل ایمان نیز به قد و قامت و خصالِ یلان ایران زمین افتخار می کردند!

ولی پس از تعویض میدان نبرد و تغییر جنگ افزار:
-    امر دیجیتال جای سازو برگ جنگی را گرفت؛
-    خصال خویشتن نیز از پیچ و خم زندگی متأثرشد!
و کامپیوتر نیز به ابزارکنترلِ رفتار و استادِ تغییر و تحول در نسل وب تبدیل گردید!

در نتیجه:
« درخت پیچک ایوان ما، رمیده زما
گشوده سوی درختانِ دوردست آغوش»

به دنبال رواج ازدواج سفید و آریایی و...؛ این روزها از ترفند جدیدی موسوم به  سابلیمینالsubliminal برای بزرگ شدن قد، تغییر شکل بینی( به جای عمل دماغ) و ثروتمند شدن...، رونمایی کرده اند!"  

این هاروت که پسا دکتری جادوگری از امریکا دارد! خوردن هشت لیوان آب و" به هیچ کی نگی!" را نیز در نسخه اش نوشته! وگفته آی نسل جدید زنبیلُ وَردارُ بیا!"
به راستی که معلوم نیست «چه ها در دل این گنگ خواب دیده گذشت» که با ساخت و پاخت احتمالی با برخی کارگزاران تاجر پیشه ی فرهنگی! گوش سپاری به نسخه ی نوپدید صوتی را راهکار پر کردن جیب سوداگران بازار اندیشه در آن ور آب دانستند!!!
اما خوابگزاران چنین رؤیایی را با فرمول سیاسی «موسکا» تعبیر می کنند؛ او که «دموکراسی را غیر ممکن می دانست، [معتقد بود] با ظهور نیروهای اجتماعی جدید و پیدایش ایدئولوژی جدید و انقلاب، مردان جاه طلب و فریبکار توفیق می یابند!(9)»...
به هر حال، رویکرد به امواج اخیرِ فناوری فکر غربی را باید درک کرد!
چنان که مشهود است، بخشی ازنسل نوظهور در حال بازسازی فهم و ادراک خود از جهان اجتماعی(جامعه و فرهنگ) هستند.
این بازسازی دو دلیل دارد:
-    اقتصاد؛
-    اینترنت؛
اساسا «تحولِ یک اجتماع از حالت ساده به پیچیده، شامل بافت اقتصادی آن جامعه نیز می شود.(10)»... بدیهی است که نظام اقتصادیِ نابسامان و «تهدید حرمت انسان و تبدیل او به شکل پیچ و مهره های ماشین» نسل جدید را نگران زندگی روزمره و آینده ساخته است!!!

اما از آنجایی که« کالاها و فرآورده های فرهنگی در دو بازار جریان می یابند:
-     یکی بازار مالی ؛
-     دوم بازار فرهنگی(11)»
و نرم افزارِذهن یعنی حاصل برنامه ی دور اندیشی آمریکایی مآب! در اواخر دهه ی 1960! امروز هر دو بازار را تصرف کرده، قصه ی اینترنت گفتنی تر است:

«با وابستگی دولت [امریکا] به شبکه ی کامپیوتر ملی؛  این سؤال مطرح شد: اگر دشمن به این شبکه آسیب برساند، و یا یک برنامه نویس خرابکار آن را از کار بیاندازد! آیا می توان پاسخ داد؟(12)»...
این ترس واقعی آنها را واداشت تا در «آستانه ی دروازه ی ورود به انقلاب دیجیتال (13)» و در باراندازِ اینترنت؛ بسته های حاوی ابزارِ شکاف نسلی و سواد دیجیتالی، و ادواتِ ایجادِ تغییر و تحول در «سبک دین داری و اخلاق و...؛ در عصر تکنولوژی (14)» را دپو کنند!

پیامدِ تعامل و تبادل بی سابقه ی انواع آگاهی در این لنگر گاه و انتقال آنی صدا و تصویر، موجبات پدیداری نوعی محیط  دسیسه و سوء ظن و ایجاد:
-    توفان و تندبادهای عصبی؛
-    نا امنی و اغتشاش و بحران؛
 را برای بخشی از گل های خندان و فرزندان ایران نیزفراهم کرد. ...
 

 ظرفیت نرم افزار ذهن؛ «اسنل»(یک بابای دغدغه مند در فلوریدا) را نیز نگران نظارت بر گذران لحظات زندگی دو فرزند هفت و هفده ساله ی خود در اینترنت کرد! ...

 اگرچه بعضی از کودکان در هفت سالگی «آنقدر عاقل هستند که می توان به آنها اعتماد کرد» اما به دانش آموزان سال بالایی (که مثلا: کتاب هشت قرار عاشقانه، ازدواج 80/80 ، 124 نکته برای رابطه ی بهتر، دانستنی های زناشویی و ... جای کتاب درسی آنها در کوله پشتی مدرسه را تنگ کرده اند،) چطور؟

 این پدر نگران؛ خسران چنین "چرتکه های لذت طلبی نوجوانانه" راکمتراز افتادن در دام گرگ هایی در لباس میش ارزیابی می کند و هشدار می دهد که این وحوش! در چت روم و تلگرام و کلاب هاوس و ...؛ یعنی «خطرناک ترین مکان های اینترنت» کودکان را طعمه قرار می دهند!
اساسا امکان تبادل نظر و رسیدن مطالب بسیارمخرّب به گوش کودکان فاجعه بار است. ...نتیجه ی در معرض دید قرار دادن همه نوع ناهنجاری، «تزلزل در دوران کودکی و محو و زوال کامل آن خواهد بود؛ (15)» و تبیین علمیِ کنجکاوی نوجوانانه «معطوف به ایجاد تعادل در سیستم خانواده است.»...
شایسته نیست دود حاصل ازخدشه ی وارده بر این سیستم به چشم این سرمایه های اجتماعی برود!!!
 به نظر« پیاژه» «  دو دوره ی کودکی:  
-    تا 5سالگی( رشد سریع جسمی، شناختی و زبانی)
-     5 تا 11 سالگی( درک دنیای خود، و پیشرفت تفکر منطقی)(16)»
و  رسیدن 15 سالگی که رشد هوشی کامل می شود، مهمترین زمان برای پیشرفتِ یادگیری اکتسابی است. ...
همه ی این مراحل اکنون از سوی یک غریبه و «در جهانی این چنین سرد و سیاه شده زیر سایه ی شر! (17)» در معرض هجوم ناجوانمردانه قرار دارند!!!
 

در همین زمینه بیان «کاستلز» تأمل برانگیز است، آنجا که گفت:
« در وضعیتی مصیبت بار، در یک صنعت عظیم که از طریق کاربرد تکنولوژی و فیلم سازی به گونه ای بین المللی سازماندهی می شود، کودکان به کالاهای جنسی تبدیل شده اند! (18)»
 
این یک مثال بسیار عجیب و غریب از ایجاد وحدت بین نرم افزار ذهن و تجهیزات شبکه و شرکت های غربی برای کسب سودهای نجومی است و« می تواند به یک صحنه ی غم انگیز-تراژدی- بیانجامد.(19)» آیا از ابزاری که «هیچ کس مالک و مسئول آن نیست و آن را کنترل نمی کند» غیر از این انتظار می رود.

عجیب تر اینکه از این گنج باد آورده به تعبیر «اسنل» «حتی یک پول سیاه!» هم به خود اینترنت نمی رسد، زیرا «سازمانِ دریافت پول وجود ندارد و اینترنت مجانی است!» و پرداختِ حق اشتراک صرفا بابت سازماندهی و تکنیک و فیلم و هزینه ی شرکت های خدمات دهنده می باشد.
پر واضح است که نرم افزار ذهن در مصاف با اندیشه ی مسئله گشای جوان هوشمند ایرانی! محکوم به لُنگ انداختن است! بدون شک در این «شطرنج سرنوشت(20)» پیروزی از آنِ مادرِ کردار و درخت اندیشه ی سرسبز(21)» خواهد بود!
این نسل، خودش به فراست؛ میزان بی مایه گی، بو الهوسانه ای و مغایرت با عقل فطریِ محتوای تولیداتِ فناوری فکر غربی را دریافت. ...
و نشان داد که نتیجه ی همه ی بگیر و ببندهای ویدئویی و دیوار نوردی ماهواره ای! و پرتاب پشت بامی و مطایبه ی فیلترینگ! بیشتر حس لج بازی او را تشدید می کند و بس.
 هر اندازه هم که نرم افزار ذهن «هاروت را که خلق جهان سحر از او برند،» تنها پیروز در میدان نبرد فرهنگ القاء کند؛ اما گره حاصل از صحنه ی تراژیک! صرفا بدست خود نسل نوظهور باز خواهد شد.
 به عنوان مثال:
مهر و عاطفه و غیرت وتعصب جوانان ایرانی نسبت به"  آبجی کوچکه ی ناناز و غنچه ی ناب؛ و داداش کوچکه ی گل و گلاب "در دنیا بی نظیر است! به راستی که اینقدر قربان صدقه ی آبجی و داداش رفتن از سوی خان داداش را در هیچ فرهنگی نمی توان یافت! و مختص اندیشه ی والای ایرانیان است!
پاسخ به چرایی و چگونگی تبدیل تدریجی به دریافت کننده ی پیام هایی که به تعبیر «اسلوین» «در ورای همۀ انگاره ها قرار دارد؛ (22)» را در جای دیگری باید یافت!
جوان فهیم ایرانی با آگاهی درست از اهداف دوراندیشانه ی امریکا (و دسیسه و مکر مصیبت بار این غریبه!) منتظر باز گشت برخی از متولیان امور فرهنگی از تعطیلات تاریخ نمی ماند و بدون تردید خودش راهی خواهد یافت یا راهی خواهد ساخت!

در همین راستا و حداقل به دو دلیل:
-    خلق و خو و مرام و منش ایرانی؛
-    دردسترس نبودن برخی مدیران!
و جبران آزردگی خاطرش با یک پوزش! پایان توقفش در پیش فرض های رد شده ی «جهان سردِ دیجیتالی(23)» را اعلام خواهد کرد.
البته ناگفته نماند که غیبت این مدیران در سرِ کار! «در بسیاری از موارد سوء تفاهماتی را در مورد کارکردهای گوناگون ماشین سیاسی به وجود می آورد. (24)»

منتها بنا بر نگرشِ « پژوهشگرانی که عشق حرفه ای به منابع رسمی دارند(25)»:
" زمامداری چون حضرت امام(ره) با هدایت این ماشین «موفق شد با تحمیل اراده ی خود بر تاریخ!(26)» حکومت ناروای طاغوت را سرنگون سازد و دندان طمع آمریکا را که « در اینجا مطامعی داشت» بکشد!"  

آنها معتقدند اگر مبانی اندیشه ای این اراده؛ درست تبیین شود، دوباره "درخت پیچک ایوان ما ؛ به سوی درخت اندیشه ی سرسبز و دل نشان و مادر کردار! آغوش خواهد کشید."

نتیجه گیری
تبیین علمی فرهنگ از سوی برخی پیش گوهای فجایعِ پس از تحولات در راه؛ نشان می دهد خسارت های نرم افزار ذهن را از همان ابتدا به خوبی در رادار خود مشاهده کرده اند.  
پیش از ورود جهان به عصر دیجیتال؛ «فرهنگ، بیانگر آزادیِ انسان و فردیت بود؛(27)» و انسان خودش اختیار ساختن آن را داشت!
اما این اختیار پس از «زایش آگاهی دردناک و دلهره آور» به صنعتِ فرهنگ و نرم افزار ذهن تفویض شد!
به همین دلیل هرگونه ندانم کاری از سوی برخی ترش روی تلخ گفتار! که با بد خویی و مردم آزاری و به بیان سعدی شیرازی« گدا طبع ناپرهیزگار(28)» که صدای اذان او بِبَرد رونق مسجد و محراب! کار فرهنگ سازی را دشوار تر می کند!
امروز جوان فرهیخته ی ایرانی به موازات آگاهی از جنبه های بی مایه و بو الهوسانه ی عصر دیجیتال؛ اهمیت خصال خویشتن را بیشتر درک می کند.
 پس از برخی ندانم کاری ها به ویژه در عرصه ی فرهنگ و بروز مسائل نوین که پیشتر نیازی به آنها احساس نمی شد؛ تمرکز بر هویت ایرانی و اسلامی بیش از پیش ضرورت یافته است.

 در فرآیند نابسامانی جاری در عرصه ی اقتصاد؛ که نمی گذارد حتی نسل جوان «مسیر زندگی تحصیلی و شغلی مناسبی را تعقیب کند، و سرانجام جای خود را در جامعه بیابد؛» هیچ راهکاری غیر از پل هویت! و خصال خویشتن؛ جامعه را به سلامت عبور نخواهد داد!

اکنون اینترنت از رهگذر تبلیغ نوعی آزادی دلبخواهانه و بی بند و بارانه! و کوبیدن بر طبل دروغ بزرگ دموکراسی نرم افزار ذهن را فعال ساخته تا برای توفیق افرادی جاه طلب و فریبکار با خوانش «موسکا» زمینه سازی کند.

حال که چنین است از نرم افزار ایمان نیز انتظار می رود به عنوان مثال، کلامی ماندگار که بر تارک اندیشه ی سیاسی نوین می درخشد و به روشنی بُن اندیشه ی اسلام سیاسی را نشان می دهد، یعنی:
«آنان که معنای ولایت را نمی دانند در کار ما سخت در مانده اند! »
  را ازمقاله بشیر صبح، به قلم مرتضی آوینی، سامانه اینترنتی https:// aviny.com به جهان بفرستد.

 به قول «آرنت» «تفکر؛ شیوه ای برای حرکت آزادانه در دنیا است.» بر همین اساس هرگاه ملتی اندیشه ای را برگزید به این سبب است که می خواهد بر اساس آن در جهان حرکت کند.
این اشاره از این رو حائز اهمیت است که رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی در حرم مطهر رضوی فرمودند:
« در جنگ ترکیبی،حمله به باورهای دینی و سیاسی است. هدف خاموش کردن شعله ی امید در دل جوانان و بی اثر کردن نرم افزار واقعی قدرت ملی است. این نرم افزار عبارت است از ایمان، ارزش های دینی و ملی و اعتقادها...!»

دقیقا به همین دلیل؛ آن کلام عمیق "رادارِ" اعلامِ خطر! نیز می باشد. به ویژه اینکه امروز آثار سوء عجیب ترین ویژگی اینترنت یعنی" مصیبت قَیِّم گریزی" و شالوده شکنی از احترام به بزرگتر! را همگان مشاهده کرده اند.
اما بنا بر واقع گرایی باید گفت استانداردهای دوگانه ی این بی صاحبِ شارلاتان! شانس نرم افزار ذهن را در رویارویی با نرم افزار ایمان بالا برده است!

سخن پایانی
«موسکا»« برضرورت کاربرد روش علمی در سیاست اصرار داشت و بر اطاعت سیاسی و مذهب به عنوان اساس نظم تأکید می کرد و عنصر دیگری غیر از زور! را لازمه ی حکومتِ مؤثر می دانست.»

این عنصر در رهیافت و روش مذهبی؛ همانطور که حضرت آقا یعنی سخنوری بی بدیل و سیاحتگر معنا اشاره فرمودند؛ از رهگذر نرم افزار ایمان، ارزش های دینی و قدرت ملی و اعتقادها ...؛ را نشان می دهد.

نکته ی آخر:
مهمترین الزامات تداوم حرکت  ماشین سیاسی در مسیر درست عبارتند از:
-     ایجاد یک چشم انداز مشترک؛
-     تربیت نیروی کارِ پر انرژی و آموزش دیده؛
 و صد البته نصب " گاردریل" های متناسب با ماهیت و قابلیت های راهبردیِ امرِ دیجیتال!!!
پی نوشت: اصطلاح رایانش ابری، ناظر بر جنبه ی ایجاد تغییر و تحول اینترنتی در جامعه است و نیز هم رنگی طبیعت و علم و... را نشان می دهد.  
 

منابع:
1.    نیکلاس کار؛ اینترنت با مغز ما چه می کند؟
2.    تریاندیس؛ فرهنگ و رفتار اجتماعی
3.    وسترمن و دیگران؛ تحول دیجیتال
4.    سجاد ستاری؛ گفتارهای نو در جامعه شناسی سیاسی
5.    نیل پستمن؛ زندگی در عیش مردن در خوشی «زوال فرهنگ در بستر عشرت: در عصر رسانه های تصویری»
6.    دوبوشتاین و دیگران؛ آینده ی اطلاعات: چالش های قرن بیست و یکم
7.    اسوالد اشپنگلر؛ فلسفه ی سیاست
8.    سید سعید رضا عاملی؛ آینده پژوهی دولت الکترونیک
9.    حسین بشیریه؛ سیری درنظریه های جدید در علوم سیاسی
10.    عبدالله شفیع آبادی،غلامرضا ناصری؛ نظریه های مشاوره و روان درمانی
11.    حسین بشیریه؛ نظریه های فرهنگ در قرن بیستم
12.    ند اسنل؛ آموزش گام به گام اینترنت، مقدماتی و پیشرفته
13.    کانتونی، تاردینی؛ اینترنت
14.    کارل میچم؛ فلسفه ی تکنولوژی چیست؟
15.    صادق طباطبایی؛ طلوع ماهواره، افول فرهنگ
16.    ف. فیلیپ رایس؛ رشد انسان« روان شناسی رشد از تولد تا مرگ»
17.    هانا آرنت؛ انسان ها در عصر ظلمت
18.    مانوئل کاستلز؛ (اقتصاد، جامعه، فرهنگ) عصر اطلاعات،پایان هزاره، جلدسوم
19.    مک گلدریک و دیگران؛ سنجش و مداخله در مشاوره ازدواج
20.    هانا آرنت؛ خشونت
21.    محمد علی اسلامی ندوشن؛ چهار سخنگوی وجدان ایرانی(فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ)
22.    جیمز اسلوین؛ اینترنت و جامعه
23.    لارنس کهون؛ ازمدرنیسم تا پست مدرنیسم
24.     سیدعبدالعلی قوام؛ سیاست های مقایسه ای
25.    هاناه آرنت؛ توتالیتاریسم( حکومت ارعاب،کشتار، خفقان)
26.    عبدالحمید ابوالحمد؛ مبانی سیاست
27.    الیوت،ترنر؛ برداشت هایی در نظریه ی اجتماعی معاصر
28.    محمد علی فروغی؛ کلیات سعدی

* دکتر جانباز سیدمهدی حسینی